Ανοιχτή Επιστολή του Γραμματέα της Δημοτικής Οργάνωσης ΠΑΣΟΚ Παλικής Παναγή Βλάχου, στον ΠρωθυπουργόΤΟ ΠΑΣΟΚ ΦΛΕΓΕΤΑΙ!
Γράφει ο Μπ. Παπαδόπουλος
ΠΡΟΣ
Αξιότιμο κ. Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργό της Χώρας
κ. Γεώργιο Παπανδρέου
Κοιν: Τοπικά ΜΜΕ
Κύριε Πρόεδρε
Η Μεσόγειος φλέγεται! Και ο θυμόσοφος λαός λέει ότι όταν καίγεται το σπίτι του πλησίον σου είναι επικίνδυνο να καεί και το δικό σου. Με αφορμή τον πρόσφατο ξεσηκωμό στις χώρες της Μεσογείου θα ήθελα να σας μεταφέρω τους προβληματισμούς των συμπολιτών μας για τη δύσκολη κατάσταση που βιώνει η χώρα μας. Ήδη υπάρχει συσσωρευμένη αγανάκτηση στους πολίτες που προς το παρόν παραμένει βουβή με κάποιες μικροεξαιρέσεις όπως για παράδειγμα η άρνηση πληρωμής διοδίων ή η βίαιη επίθεση στο βουλευτή της Ν.Δ κ. Χατζηδάκη.
Ο κόσμος κ. Πρόεδρε καταλαβαίνει μεν ότι η χώρα βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση και πρέπει να γίνουν θυσίες αλλά δεν καταλαβαίνει:
Γιατί ενώ οι οκτώ στους δέκα συμπολίτες μας βρίσκονται στα όρια της φτώχειας και έχουν υποστεί περικοπές στο εισόδημά τους δεν συμβαίνει κάτι αντίστοιχο στις αποζημιώσεις των βουλευτών, έστω να περικόπτονταν οι αποζημιώσεις για συμμετοχή τους σε επιτροπές.
Αλήθεια κ. Πρωθυπουργέ γιατί πληρώνονται έξτρα για τις επιτροπές; Δεν είναι υποχρεωμένοι να νομοθετούν;
Ο κόσμος κ. Πρόεδρε έχει αγανακτήσει γιατί ενώ υπόκειται σε θυσίες χωρίς κατά βάθος να φταίει βλέπει τους υπεύθυνους για το Βατοπαίδι και τη Siemens και για όλα τα άλλα σκάνδαλα να παραμένουν ατιμώρητοι. Π.χ. ο συντοπίτης μας κ. Μαντέλης παραπέμπεται για ένα απλό πλημμέλημα. Και για τους υπολοίπους της Εξεταστικής ο λαός γελάει με την παρωδία της ωμής συγκάλυψης.
Γιατί αλήθεια κ. Πρωθυπουργέ δεν αλλάζει ο νόμος περί ευθύνης Υπουργών; Και όταν λέω να αλλάξει εννοώ ουσιαστικά έτσι ώστε ούτε τα αδικήματα να μπορούν να παραγραφούν ποτέ και όποιος αναλαμβάνει δημόσια θέση ευθύνης να μπορεί να ελεγχθεί ανά πάσα ώρα και στιγμή η περιουσιακή του κατάσταση μπαίνοντας και βγαίνοντας από το αξίωμα του και αν κάνει κάτι μεμπτό να ξέρει ότι θα τιμωρηθεί.
Αλήθεια κ. Πρόεδρε οι αποικιοκράτες Άγγλοι έχουν καλύτερη δημοκρατία από τη χώρα μας στην οποία γεννήθηκε και εδραιώθηκε η Δημοκρατία; Και απ’ ότι βλέπουμε με το παραμικρό παράπτωμα τιμωρούνται και οι δικοί μας εδώ για τεράστια σκάνδαλα παραμένουν ατιμώρητοι.
Αλήθεια κ. Πρόεδρε αυτό τον υπέρμετρο αλαζόνα ευτραφή κ. Πάγκαλο γιατί δεν τον μαζεύετε; Ξέρετε τι λέει ο κόσμος για αυτόν; Ότι σας κρατάει και δεν μπορείτε να τον αγγίξετε διότι ξέρει πολλά. Και εν τοιαύτη περιπτώσει δε νομίζω να τιμούν το κίνημα οι συμπεριφορές του.
Ο κόσμος αναρωτιέται κ. Πρόεδρε πώς θα πετύχετε ανάκαμψη της χώρας με το ΦΠΑ να έχει φτάσει σε απίστευτα ύψη και τα καταστήματα να κλείνουν το ένα πίσω από το άλλο. Και μιας και μιλάμε για ΦΠΑ στις νησιωτικές περιοχές του Ιονίου δεν θα εφαρμόσετε τη νησιωτική πολιτική που προβλέπει μειωμένο ΦΠΑ;
Παίρνετε, παίρνετε, παίρνετε από μισθωτούς και συνταξιούχους αλλά δεν καταλαβαίνετε ότι αυτό είναι εις βάρος της Ανάπτυξης; Και δεν φτάνει αυτό αλλά βάζετε και τις κοινωνικές ομάδες σε αντιπαραθέσεις καθιστώντας εύκολα υπαίτιους της κρίσης τους δημοσίους υπαλλήλους. Αλήθεια κ. Πρόεδρε φταίει ο φουκαράς ο δημόσιος υπάλληλος των χιλίων ευρώ ή αυτοί που έλαβαν εκατομμύρια μίζες για εξοπλιστικά προγράμματα και λοιπά σκάνδαλα ή ακόμη αυτοί που σπαταλούν αλόγιστα το δημόσιο χρήμα; Π.χ ενώ το Δημόσιο διαθέτει τόσα ακίνητα, σπαταλούνται τεράστια ποσά για ενοίκια δημοσίων κτιρίων. Θα μπορούσα να σας αναφέρω πάμπολλα παραδείγματα κακής διαχείρισης.
Ο κόσμος κ. Πρόεδρε βλέπει με λύπη του μία σοσιαλιστική Κυβέρνηση στο όνομα της τρόικας να προσπαθεί να κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους. Συγκεκριμένα: Ανοίξατε υποτίθεται το επάγγελμα των φορτηγατζήδων δυστυχώς όμως ο απλός φορτηγατζής βλέπει ότι το άνοιγμα ήταν μόνο κατ’ επίφαση. Γιατί με τον τρόπο που έγινε ευνοούνται μόνο οι μεγάλες Εταιρείες. Αυτό εντάσσεται στα σοσιαλιστικά μας οράματα κ. Πρόεδρε;
Είχατε δεσμευτεί προσωπικά κ. Πρόεδρε ότι θα επανεξετάσετε το θέμα των τελών κυκλοφορίας. Δυστυχώς καμία παρέμβαση δεν πράξατε και βρεθήκαμε και φέτος αντιμέτωποι με το ίδιο πρόβλημα. Έχετε αναρωτηθεί κ. Πρόεδρε ότι αυτά τα διακόσια τριακόσια επιπλέον ευρώ για ένα μισθωτό έλειψαν από τα φροντιστήρια των παιδιών του και τις δόσεις των στεγαστικών του δανείων. Αλλά βέβαια που να το καταλάβετε εσείς εκεί πάνω. Για εσάς τα διακόσια τριακόσια ευρώ δεν είναι τίποτε γιατί οι τσεπούλες σας είναι γεμάτες κυρίως χάριν των αξιωμάτων που κατέχετε. Νομίζετε κ. Πρόεδρε ότι αν είχαμε τη δυνατότητα να αγοράσουμε καινούργια σύγχρονα αυτοκίνητα δεν θα το κάναμε; Είναι άραγε σοσιαλιστική η αντίληψη να πληρώνονται τα τέλη κυκλοφορίας με βάση τα κυβικά του οχήματος; Δηλαδή εσείς ο σοσιαλιστής Πρωθυπουργός μας λέτε εμείς οι φτωχοί να κυκλοφορούμε με κάρα και εσείς οι πλούσιοι με λιμουζίνες για να ξεχωρίζουμε. Να σας υπενθυμίσω ότι ο αείμνηστος πατέρας σας έβαλε τέλος σε αυτό το διαχωρισμό και εσείς τον επαναφέρατε.
Και μιας και μιλάμε για τον αείμνηστο πατέρα σας ο κόσμος έχει την αίσθηση κ. Πρόεδρε ότι δεν θα έπεφτε τόσο αμαχητί στις ορέξεις των διεθνών κερδοσκόπων και της τρόικας. Θα έβρισκε σίγουρα τρόπο να μη δανείζεται αυτή τη στιγμή η χώρα με 6%.
Αλήθεια κ. Πρόεδρε από αυτή την απίστευτα απαράδεκτη ληστρική επιδρομή της ΔΕΗ ποιος θα προστατεύσει τον πολίτη; Αυτό είναι το κοινωνικό συμβόλαιο που υπογράψαμε το 1981 με το λαό;
κ. Πρόεδρε σαν Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς με το κύρος που σας περιβάλλει γιατί δεν παρεμβαίνατε σε διεθνές επίπεδο έτσι ώστε τα κράτη να δανείζονται και αυτά με 1% όπως οι τράπεζες και όχι με 6% που τα καταντούν έρμαια των κερδοσκόπων.
Κ. Πρόεδρε
Στο όνομα της τρόικας έχουμε ξεχάσει να κοιτάξουμε και τις ελάχιστες ανάγκες του λαού. Π.χ ενώ γίνεται χορός εκατομμυρίων στις προμήθειες φαρμακευτικών ειδών, κάνετε λόγο για ενοποίηση νοσοκομείων με μοναδικό κίνητρο την περικοπή δημοσίων δαπανών χωρίς να λαμβάνετε υπόψη σας τις ανάγκες των πολιτών. Να σας αναφέρω ένα παράδειγμα στην περιοχή που ζω: Είναι μια απομονωμένη περιοχή των οκτώ χιλιάδων κατοίκων και με γερασμένο πληθυσμό. Και φημολογείται ότι το Νοσοκομείο μας θα ενοποιηθεί με το Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο Κεφαλληνίας. Την υγεία αυτού του κόσμου δεν την σκέφτεστε;
Να σας αναφέρω επίσης κι ένα άλλο παράδειγμα. Κυκλοφορούν φήμες ότι θα φύγει και το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής που όπως σας προανέφερα είναι μια απομονωμένη περιοχή. Αλήθεια κ. Πρόεδρε ποιος αναλαμβάνει αυτή την ευθύνη σε μια περιοχή των οκτώ χιλιάδων κατοίκων; Βέβαια ούτε κι αυτό μπορείτε να το καταλάβετε γιατί περιστοιχίζεστε από δεκάδες αστυνομικούς έχοντας εξασφαλίσει την προσωπική σας ασφάλεια.
Κύριε Πρόεδρε
Κλείνοντας θέλω να σας ενημερώσω και για τα του χώρου μας εδώ τοπικά.
Μετά την πρόσφατη εκλογική μας ήττα το κορυφαίο όργανο του Νομού μας η Νομαρχιακή Επιτροπή παραιτήθηκε και σήμερα το κίνημα στο Νομό μας είναι ακέφαλο. Θα περίμενε κανείς αν βεβαίως το κίνημα δούλευε και υποληπτόταν τις Οργανώσεις, όπως θα έπρεπε, να είχε προκηρύξει ήδη εσωκομματικές εκλογές. Αντ΄ αυτού κυκλοφορούν φήμες ότι θα φυτευτεί διορισμένη Νομαρχιακή Επιτροπή από τα κεντρικά. Με την γελοία πρόφαση βεβαίως να μην ματώσουμε. Και σας ερωτώ κ. Πρόεδρε: Αυτό λέγεται σεβασμός απέναντι στη βούληση των μελών μας; Ή τελικά τη βούληση των μελών μας τη θυμόμαστε μόνο στις εκλογές;
Ελπίζω κ. Πρόεδρε οι προβληματισμοί που σας μεταφέρω να ληφθούν υπόψη τώρα που είναι νωρίς πριν φθάσουμε στα φαινόμενα της Αιγύπτου και της Τυνησίας.
Με συντροφικούς χαιρετισμούς
Βλάχος Παναγής
Γραμματέας Δημοτικής Οργάνωσης ΠΑΣΟΚ Παλικής
Πρώην Νομαρχιακός Σύμβουλος Κεφαλληνίας και Ιθάκης
-----------------------------------------------------------------------------------------
ΜΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ
Γράφει η Νίκη Κοσμάτου
Ο παραδοσιακός Σύλλογος Φαρακλάτων Κεφαλονιάς «ΤΑ ΚΥΚΛΩΠΕΙΑ ΤΕΙΧΗ» πραγματοποίησε την περασμένη Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου το βράδυ στις 8:30 στο Πολιτιστικό Κέντρο Φαρακλάτων «ΠΑΝΑΙΤ ΙΣΤΡΑΤΙ», μια ξεχωριστή βραδιά.
Μια βραδιά αφιερωμένη στα έθιμα της Κεφαλονιάς. Αναβίωσε το ξεχασμένο έθιμο η «κουλούρα της γωνιάς». Στην εκδήλωση αυτή παρευρεθήκαν ο Δήμαρχος Κεφαλονιάς κ.Αλέξανδρος Παρίσης, ο αντιδήμαρχος της Πυλάρου κ.Γεράσιμος Βαγιωνίτης , ο Δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος του Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Αργοστολίου του Δήμου Κεφαλονιάς κ. Άγγελος Κωνσταντάκης, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Φαρακλάτων κ. Δημήτριος Παπαναστασάτος, ο Ιερέας της εκκλησίας των Φαρακλάτων αιδεσιμότατος Νικόλαος Παπαναστασάτος, καθώς και μέλη του Συμβουλίου της τοπικής Κοινότητας Φαρακλάτων.
Την εκδήλωση άνοιξε η καταξιωμένη Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Ευαγελία Παπαναστασάτου , η οποία ευχαρίστησε τον κόσμο σε αυτό το εορταστικό κάλεσμα κοπής της πίτας , και τόνισε είναι χαρά μας που είστε σήμερα κοντά μας να θυμηθούμε και να γνωρίσουμε όλοι μαζί ,οι παλιότεροι αλλά και οι νέοι αυτό το τόσο ωραίο έθιμο του νησιού μας, κάπως ξεχασμένο , «η κουλούρα της γωνιάς».
Ένα σύντομο χαιρετισμό έδωσε ο ο Δήμαρχος Κεφαλονιάς κ.Αλέξανδρος Παρίσης.
Αμέσως μετά η τόσο ενημερωμένη Φιλόλογος μας κ. Χαρά Καλογηράτου , έκανε ένα μικρό ταξίδι στο παρελθόν γυρίζοντας το χρόνο πίσω. Σας παραθέτουμε την ομιλία της όπως ακριβώς έχει.
Καλησπέρα σας!
Με αφορμή τη κοπή της πίτας του συλλόγου, απόψε θα κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στο παρελθόν. Γυρίζοντας πίσω το χρόνο θα περιπλανηθούμε ανάμεσα στα κεφαλονίτικα έθιμα που συνηθίζονταν κατά τη διάρκεια του δωδεκαημέρου πριν αρκετά χρόνια. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να ερευνήσουμε τι φαγητά και γλυκίσματα έτρωγαν οι πρόγονοί μας κεφαλλονίτες στις γιορτές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων. Τότε που δεν υπήρχαν αυτά τα ξενόφερτα έθιμα, φαγητά και γλυκά που απολαμβάνουμε σήμερα, σε μια εποχή που οι άνθρωποι με πολύ λιγότερη ποικιλία και ποσότητα εδεσμάτων αλλά χαρούμενοι γι' αυτά τα λίγα, περίμεναν αυτές τις γιορτές για να διασκεδάσουν.
Ένα από τα παλιά αυτά έθιμα ήταν την παραμονή των Χριστουγέννων, αφού «βραδιώσει» καλά, να ανάβουν την φωτιά του Δωδεκαημέρου, που έπρεπε να κρατήσει με τη στάχτη της μέχρι την ημέρα του Αγιασμού. Οι νοικοκυρές με ένα δαυλί - κάρβουνο σχημάτιζαν στις πόρτες και τα παράθυρα σταυρούς, ώστε οι καλικάτζαροι, ή αλλιώς τα «παγανά», να μην μπουν στο σπίτι. Συγχρόνως, σαν ευχή ή σαν ξόρκι έλεγαν:
Χριστός γεννάται το φως αξαίνει και το σκοτάδι μικραίνει!
Επίσης, υπάρχουν πολλά άλλα έθιμα και δεισιδαιμονίες σε σχέση με τα παγανά, όπως η κρισάρα (το κόσκινο) στην καπνοδόχο, η προφύλαξη του διαβάτη στο δρόμο, αρκεί να έχει πάνω του έστω και μια μικρή φωτιά, η καθαριότητα στο σπίτι και το γεγονός ότι η νοικοκυρά δεν άφηνε τίποτα έξω από το σπίτι για να μην το «λερώσουν» τα παγανά. Ακόμα, τις μέρες πριν από τα Χριστούγεννα βάπτιζαν τα νήπια «δια να μην τα πειράξουν οι καλικάντζαροι» και κάνουν Αγιασμό στα σπίτια, ενώ κάρφωναν τις πόρτες με μαυρομάνικο μαχαίρι».
Στις μέρες μας συνηθίζεται να λέγονται τα κάλαντα από τα μικρά παιδιά το π ρωί της παραμονής των Χριστουγέννων και μόνο κάποιες χορωδίες μεγαλύτερων τηρούν το έθιμο της ημέρας το απόγευμα. Στο προσεισμικό Αργοστόλι έβγαιναν πρώτα νωρίς το απόγευμα, τα παιδιά με τα τρίγωνά τους αλλά και μεγάλοι με κιθάρες, βιολί και μαντολίνο. Οι μεγαλύτεροι περιφέρονταν ολόκληρο το βράδυ από σπίτι σε σπίτι και το ξημέρωμα τους έβρισκε συγκεντρωμένους έξω από το σπίτι του Δεσπότη όπου όλοι μαζί έψαλαν:
Ξύπνα, Πανιερώτατε,
να πας στην εκκλησία,
που σεπροσμένουν οι άγγελοι, ν'αρχίσεις Λειτουργία.
Όμως, δεν πρέπει να ξεχάσουμε και τη διακόσμηση των σπιτιών κατά την διάρκεια των γιορτών των Χριστουγέννων, που σήμερα έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται το Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Παραδοσιακά στην Κεφαλονιά συνήθιζαν να στολίζουν τα σπίτια με αγριοκουμαριές, μυρτιές αλλά και σκίνους. Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι ξενόφερτο έθιμο που ξεκίνησε από την Αλσατία πριν 500 χρόνια και καθιερώθηκε στη Γερμανία. Στην Ελλάδα και στην Κεφαλονιά τα πρώτα δέντρα άρχισαν να στολίζονται μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και γενικεύτηκε η διάδοσή τους μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Αυτή την περίοδο καθιερώθηκε και η Φάτνη.
Ένα άλλο έθιμο που συνηθιζόταν στην Κεφαλονιά αλλά και στα υπόλοιπα Επτάνησα κατά την παραμονή των Χριστουγέννων είναι η τελετή της «Κουλούρας της Γωνιάς» ή «Το Βάφτισμα της Φωτιάς». Το έθιμο φαίνεται να έχει εξαλειφθεί σήμερα, αλλά υπάρχει μαρτυρία ότι το τελούσαν στη Λειβαθώ τουλάχιστον μέχρι και το 1954.
Την παραμονή Χριστουγέννων, τοποθετούνται στο δάπεδο του μαγειρείου τρία αναμμένα κούτσουρα (από διαφορετικά ξύλα: ελιά για τη σοδειά του λαδιού, αμπέλι - κούρβουλο για τη σοδειά του κρασιού και σκίνο για τα δαιμονικά) και μαζεύεται η οικογένεια γύρω από αυτά. Ο οικογενειάρχης φέρνει μια φρεσκοψημένη στρογγυλή κουλούρα, που είναι στολισμένη με σουσάμι, σταφίδες και σφηνωμένα αμύγδαλα και καρύδια με ή χωρίς το κέλυφος, σφραγισμένη στη σταυροειδή ένωσή της με την «Αγία σφράγιση» και στην οποία υπάρχει μέσα ένα νόμισμα. Ο πατέρας την χαράζει σε τόσα κομμάτια όσα είναι και τα μέλη της οικογένειας, μαζί με αυτούς που λείπουν. Παίρνει λάδι και κρασί και το ρίχνει από το γύρο της κουλούρας να πέσει σταυρωτά στη φωτιά, ψάλλουν όλοι μαζί το τροπάριο «Η γέννησις σου, Χριστέ ο Θεός ημών.» και πάνω από τον καπνό που υψώνεται «σπάνε την κουλούρα», δηλαδή τραβάει ο καθένας το κομμάτι του και με ευθυμία ψάχνουν να βρουν σε ποιόν έπεσε το τυχερό νόμισμα, ο οποίος θα είναι καλορίζικος. Για τις κοπέλες κάτι τέτοιο είναι σημάδι γρήγορης αποκατάστασης!
Στη συνέχεια έπιναν κρασί, αφού έτρωγαν την κουλούρα και ακολουθούσε το νηστίσιμο τραπέζι. Αυτό περιελάμβανε βρασμένα χόρτα, ελιές και τηγανίτες. Η οικογένεια έμενε
στο τραπέζι σε μια ευχάριστη και γιορτινή ατμόσφαιρα μέχρι αργά τη νύχτα, όταν και χτυπούσαν οι καμπάνες της εκκλησίας καλώντας τους πιστούς για την ακολουθία του Όρθρου των Χριστουγέννων. Τότε, όλη η οικογένεια πήγαινε στην εκκλησία για να ακούσει το «Χριστός γεννάται».
Την ημέρα των Χριστουγέννων δε λείπει από κανένα τραπέζι το χριστόψωμο «με το τσουντί». Μοιάζει με μαντολίνο με δυο λαβές και κάποτε ζύγιζε 10 λίτρες, καθώς έτρωγαν από αυτό σχεδόν όλο το δωδεκαήμερο. Σήμερα, συνηθίζεται να είναι ορθογώνιο ή στρογγυλό με ένα σταυρό. Παλιότερα σχημάτιζαν πάνω στο χριστόψωμο το σταυρό ή το Χ και διάφορα καλλιτεχνικά στολίσματα, όπως χέρια σταυρωτά. Ή και στις πέντε άκρες του Χριστόψωμου δάχτυλα, τα οποία λένε πως είναι από το χέρι του Χριστού που κατέβηκε και ευλόγησε το ψωμί.
Επίσης, στις άκρες σχηματίζονται τα πόδια του βρέφους Χριστού ή ουρές ψαριών από το Ι.Χ.Θ.Υ.Σ. που είναι το σύμβολο του Χριστού. Ο νοικοκύρης του σπιτιού θα αναλάβει το κόψιμο και το μοίρασμα του χριστόψωμου, αφού πρώτα το σταυρώσει λέγοντας «Χρόνια Πολλά» ή ψάλλοντας το «Η γέννησις σου...».
Στις μέρες μας συνηθίζεται να υπάρχει στο τραπέζι μας τα Χριστούγεννα η καλογεμισμένη στο φούρνο γαλοπούλα, ένα έθιμο που ήρθε στην Ελλάδα από την Ευρώπη. Αλλά και οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι γνώρισαν αργά την γαλοπούλα, από το Μεξικό, μετά το 1524. Όπως είναι φυσικό, αρχικά χρησιμοποιήθηκε από τις πλουσιότερες τάξεις και συνήθως αποτελούσε ένα καλό δώρο για φίλους ή ισχυρούς άρχοντες, ιδιαίτερα τις μέρες των Χριστουγέννων που παραδοσιακά απαιτούσαν στο γεύμα τους όρνιθα ή πετεινό. Ο απλός λαός όμως, συνέχιζε να περνά τα Χριστούγεννα με βραστή κότα ή κόκορα. Ωστόσο, με τον καιρό όλο και περισσότεροι άνθρωποι είχαν την οικονομική άνεση να αγοράζουν γαλοπούλα για το ε ορταστικό τραπέζι.
Επίσης, τις μέρες των Χριστουγέννων σε αρκετά χωριά της Κεφαλονιάς έφτιαχναν με καλαμποκάλευρο μπομπότα και τηγανίτες.
Και αφού ολοκληρώθηκε η περιήγησή μας στα έθιμα των Χριστουγέννων, ακολουθούν αυτά της Πρωτοχρονιάς. Παλαιότερα στην αγορά του Αργοστολίου μπροστά από κάθε μαγαζί απλωνόταν ένας «ταβλάς» με παστέλι.
Το πρωί της παρα?ονής μικρά παιδιά, περιφέρονται για να πουλήσουν ασκινοκάρες. Παλαιότερα περιλαμβάνονταν ακόμα μυρσίνες και ελατόκλαδα, απαραίτητα στοιχεία του στολισμού σπιτιών. Συμβολίζουν την αναγέννηση του χρόνου, αφού χωρίς να φυτευτούν βγάζουν φύλλα και την επόμενη χρονιά.
Ένα από τα πιο περίεργα έθιμα της Πρωτοχρονιάς, που ακό?α υπάρχει σε ελάχιστα χωριά, είναι το "προκάδο πορτοκάλι". Πρόκειται για την περιφορά ενός δίσκου με ένα πορτοκάλι στολισμένο με πρόκες γαρύφαλλα. Νεαρά παιδιά κυρίως το περιέφεραν από σπίτι σε σπίτι λέγοντας "Χρόνια Πολλά" ή ευχόμενοι "Να σου δίνει ο Θεός δροσιά και άρωμα σαν τους χυμούς του ζωοδότου πορτοκαλιού". Στη συνέχεια ο νοικοκύρης έπαιρνε μια πρόκα γαρύφαλλο και αφού τη μασούσε έδινε το φιλοδώρημα.
Η συγκεκριμένη πρωτότυπη περιφορά γινόταν το πρωινό της Πρωτοχρονιάς.
Η πρώτη μέρα του χρόνου (κάτι που βέβαια ξεκινάει συνήθως από την προηγούμενη) είναι η κατάλληλη στιγμή για όλους να δοκιμάσουν την τύχη τους και να "αποφανθούν" αν η νέα χρονιά θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη με το έθιμο της τόμπολας, Η χαρτοπαιξία και το «στριφτό» ή «πατρινό» έχουν την τιμητική τους, ενώ είναι η μοναδική ημέρα που επιτρέπεται το παίξιμο με χρήματα.
Τέλος, κάθε νοικοκύρης φροντίζει ποιος θα μπει πρώτος στο σπίτι του τη νέα χρονιά. Θεωρείται ότι αν κάνει ποδαρικό κάποιος με καλό αστρικό, το σπίτι θα είναι τυχερό για ολόκληρο το χρόνο
Το έθιμο της βασιλόπιτας είναι η εξέλιξη και η προέκταση του λαϊκού εθίμου της πρωτοχρονιάτικης πίτας. Το έθιμο αυτό ξεκινά από την αρχαία Ελλάδα, ιδιαίτερα στη Δυτική Μακεδονία στους Ρωμαϊκούς χρόνους κι από εκεί ταξίδεψε στην Ευρώπη περνώντας ιδιαίτερα από τη Βοσνία. Γι' αυτό, το ίδιο έθιμο υπάρχει και στους ευρωπαϊκούς λαούς. Επιστρέφει στην Ελλάδα με τους Φράγκους και τις Σταυροφορίες. Το τυχερό νόμισμα εκτός από τη μαντική σκοπιμότητα έχει και θρησκευτική σημασία. Το ασημένιο ή χρυσό του χρώμα είναι αντιβασκάνιο και ο σταυρός του, αν είναι κωσταντινάτο, προσφέρει θεϊκή προστασία. Αλλά και όλη η πίτα με τα κομμάτια της φέρνει ευλογία και καλή τύχη με τις μερίδες που προσφέρονται στο Χριστό, την Παναγία και τον Άγιο Βασίλη.
Πατροπαράδοτο φαγητό του μεσημεριού της Πρωτοχρονιάς στην Κεφαλονιά ήταν παλιότερα η «πουτρίδα», δηλαδή χοιρινό κρέας με «κάβολε» (κουνουπίδι) ή «μάπα» (λάχανο) ή «γουλί» στην κατσαρόλα.
Η Τρίτη γιορτή του Δωδεκαημέρου ακολουθεί. Τα Θεοφάνεια ή τα Φώτα μαζί με την ημέρα του Αγιασμού και του Άη - Γιάννη είναι το τριήμερο της γιορτής των νερών. Αυτή τη μέρα τα σπίτια μαγειρεύουν νηστίσιμα φαγητά, αλλά τρώνε το λάδι. Παντού στην Κεφαλονιά συνηθιζόταν να τρώνε «τσιγαρίδια» και καθώς ο παπάς γυρνούσε στα διάφορα σπίτια να αγιάσει δοκίμαζε για μεζέ μια «περουνιά». Το ψωμί της ημέρας των Φώτων είναι η λεγόμενη «Φωτίτσα», στρογγυλό με σταυρό στη μέση κι αμύγδαλα.
Από όλα τα παραπάνω μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κάποια φαγητά που παραδοσιακά συνηθίζονταν να βρίσκονται στα τραπέζια των κεφαλλονιτών κατά τις μέρες των γιορτών, έχουν ξεχαστεί ή έχουν αντικατασταθεί από νέα και ξενόφερτα. Όμως είναι ωραίο να γνωρίζουμε ποια έθιμα και φαγητά είναι παραδοσιακά, καθώς και την προέλευσή τους, τη σημασία και τον συμβολισμό τους. Αυτές οι μέρες είναι κατάλληλες για να βρεθούμε μέσα σε ένα ζεστό γιορτινό κλίμα κοντά στα αγαπημένα μας πρόσωπα. Ο καλύτερος χώρος για να τους συναντήσουμε είναι γύρω από ένα τραπέζι που έχει στρωθεί με πολύ αγάπη από τον οικοδεσπότη για τους συνδαιτυμόνες. Και εκεί θα ακουστούν οι πιο απλές και συνηθισμένες ευχές, που όμως είναι πολύ σημαντικές για το ξεκίνημα του νέου χρόνου: Χρόνια Πολλά, Καλή Χρονιά με υγεία και ευτυχία σε όλους!
Χαρά Καλογηράτου
Φιλόλογος
Πηγές - Βιβλιογραφία:
1 Δ. Σ. Λουκάτος, Χριστουγεννιάτικα και των γιορτών, Φιλιππότη, Αθήνα, 1979, σ. 19.
2 Η Τσιτσέλης, Κεφαλληνιακά Σύμμικτα, τόμ. Γ΄, σ. 622-623.
3 Δ. Σ. Λουκάτος, όπ.π., σ.22.
4 Η. Τσιτσέλη, Έθιμα εν κεφαλληνία - Η κουλούρα της γωνιάς, Εστία, τόμ. ΚΖ΄, Αθήναι, 1889, σσ. 420-421 (= Παγκεφαλληνιακό Ημερολόγιον, έτος Α΄ σσ. 46-50).
5 Δ. Σ. Λουκάτος, όπ.π., σσ. 20-22.
6 Τα έθιμα του 12ημέρου στην Κεφαλονιά, με την επιμέλεια των ιστοσελίδων www.Kefalonitis.com και www.mykefalonia.com, σσ. 6-7 από 12.
7 Όπ.π., σ. 5 από 16.
Χαρά Καλογηράτου, Τα παραδοσιακά φαγητά και γλυκίσματα του Δωδεκαημέρου,www.kefalonitis.com/articles.php.
Χαρά Καλογηράτου, Κεφαλονίτικα χριστουγεννιάτικα έθιμα, www.kefalonitis.com/articles.php?...
Μετά το πέρας των ομιλιών οι κυρίες του Συλλόγου είχαν ετοιμάσει παραδοσιακά φαγητά και γλυκά.
Και του χρόνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου