O κ. N. Φαμπιάτος
O κ. N. Φαμπιάτος

Με αφορμή την συναυλία που έδωσαν τα παιδιά της Φιλαρμονικής Σχολής Κεφαλληνίας την περασμένη Κυριακή για την λήξη της σχολικής περιόδου και την ανακοίνωση του προέδρου κ. Νίκου Φαμπιάτου για πρόωρη αποχώρησή του από το τιμόνι της Σχολής, έκρινα σκόπιμο να μιλήσω μαζί του και να του «αποσπάσω» σκέψεις και συναισθήματα που ως τώρα δεν είχε ξαναπεί.

Τον συνάντησα στο γραφείο του, στη Σχολή. Το γραφείο ήταν ακριβώς όπως το είχα φανταστεί, επιβλητικό, και ο ίδιος φαινόταν ότι είναι άνθρωπος που έχει ασχοληθεί πολύ με την τέχνη της μουσικής.

Κύριε Φαμπιάτε, ήθελα να ξεκινήσουμε αυτή τη συνέντευξη με ένα σύντομο ιστορικό της Σχολής.
Η Σχολή ξεκίνησε το 1838 από μία ανάγκη νέων ανθρώπων να εκφραστούν μουσικά και αυτό διότι οι Αγγλοι τότε που συνήθως η δική τους μπάντα, η στρατιωτική, έπαιρνε μέρος στις θρησκευτικές τελετές σταμάτησε γιατί της απαγόρευσαν να πηγαίνει. Ετσι χρειάστηκε αυτό το κενό να καλυφθεί από ντόπιο στοιχείο. Υπήρχε βεβαίως και η έντονη επιθυμία των νέων να σπουδάσουν μουσική και έτσι ιδρύθηκε άτυπα ένα Σωματείο, μαζεύτηκαν κάποιες υπογραφές και δρομολόγησαν αυτή την κατάσταση. Αυτό το Σωματείο μετεξελίχτηκε αργότερα. Για ένα διάστημα είχε την επωνυμία «Φιλαρμονική Σχολή Αργοστολίου» και τελευταία πήρε την τελική της επωνυμία «Φιλαρμονική Σχολή Κεφαλληνίας». Πρέπει να πω ότι παλιά όταν λέγαμε Φιλαρμονική Σχολή εννοούσαμε την μπάντα. Η μπάντα ήταν η βιτρίνα της και η κύρια δραστηριότητα της. Υπήρχαν και πιο εφήμερες δράσεις της Σχολής στο παρελθόν (μιλάμε για 130 χρόνια πίσω), όπως ήταν η ύπαρξη μιας ορχήστρας.

Μας λέτε δύο λόγια για τους δασκάλους που πέρασαν απ’ τη Σχολή;
Απ’ αυτή τη Σχολή πέρασαν αξιόλογοι μουσικοί δάσκαλοι, ο πρώτος ήταν Αγγλος, ακολούθησαν Ιταλοί για αρκετά χρόνια και αργότερα οι Ελληνες. O Νικόλαος Τζαννής Μεταξάς ήταν ένας άνθρωπός που σπούδασε στην Ιταλία και επιστρέφοντας εδώ δίδαξε στη Σχολή και υπήρξε Διευθυντής της Σχολής για αρκετά χρόνια και στη συνέχεια ακολούθησαν άλλοι κατά καιρούς μέχρι σήμερα.

Τι προβλήματα αντιμετώπιζε η Σχολή; Υπήρξε κάποιος που βοήθησε να λυθούν κάποια από αυτά;
Το πρόβλημα της Σχολής ήταν ότι δεν είχε που να στεγαστεί από ανέκαθεν και κυρίως ήταν οικονομικό το πρόβλημα. Κατά καιρούς είχε στεγαστεί σε διάφορα κτήρια που όμως δεν ήταν δικά της και μόνο όταν ο αείμνηστος Γερμενής άφησε όλη την περιουσία του στη Σχολή κατάφερε η Σχολή να αποκτήσει δικό της κτήριο. Αυτό ήταν το σπίτι του. Τ’ άφησε στη Σχολή μαζί με αρκετά μετρητά. Ηταν έμπορός, όχι πολύ γραμματισμένος αλλά ήταν φιλόμουσος και το γεγονός αυτό βοήθησε στο να αφήσει όλη την περιούσια του στη Σχολή. Δυστυχώς η περιουσία αυτή κατά καιρούς από τα τότε Συμβούλια είχε προεισπραχτεί. Επαιρναν δηλαδή κάποια δάνεια από τα χρήματα της περιουσίας και αυτό πριν από τον πόλεμο. Υπήρξε βέβαια μιά άσχημη ενέργεια ενός γραμματέα, ο οποίος φαίνεται ότι έπαιζε χαρτιά, σήκωνε κρυφά χρήματα και κάποια στιγμή ανακάλυψαν ότι δεν υπήρχαν λεφτά στη τράπεζα. Ετσι έμεινε στη περιουσία της Σχολής μόνο το κτήριο.

Ας περάσουμε τώρα στη νεότερη ιστορία της Σχολής.
Να πούμε πρώτα ότι έχει ζωή 173 χρόνια. Εχουμε το μεγάλο σεισμό του ‘53 που γκρέμισε το κτήριο που μας είχε αφήσει ο αείμνηστος Γερμενής. Εδώ θα πρέπει να σταθώ στον αείμνηστο Σταύρο Κοκκόλη ο οποίος με το Συμβούλιο αποφάσισε να ξαναχτισθεί η Σχολή το έτος 1958. Σε αυτό βοήθησε ο Ρόκκος Βεργωτής και το Ελληνικό Δημόσιο με το στρατό που είχε εδώ, σε εργασία και υλικά, υπήρχαν και κάποιες άλλες μικροδωρεές. Κατά καιρούς η Σχολή είχε αναστείλει εργασίες, πάντοτε για οικονομικούς λόγους. Για μια περίοδο περίπου είκοσι χρόνων είχε υπαχθεί κατά κάποιον τρόπο υπό τον Δήμο ο οποίος χρηματοδοτούσε τη Σχολή για να παίρνει στολές, να αγοράζει όργανα και για την υπόλοιπη εργασία της. Σιγά σιγά όμως απαγκιστρώθηκε και η Σχολή έπρεπε να σταθεί στις δικές της δυνάμεις. Oι οικονομικές της δυνάμεις βεβαία δεν ήταν αρκετές για να κάνουν πολλά πράγματα καθώς βασιζόταν σε κάποιες δωρεές και σε κάποιες συνδρομές. Κυρίως ο Βεργωτής βοηθούσε τη Σχολή με κάποια κονδύλια.

Oταν αναλάβατε εσείς τη Σχολή σε τι κατάσταση βρισκόταν;
Εμείς όταν αναλάβαμε τη Σχολή, πριν δέκα χρόνια, φυσικό ήταν πως μετά από μισό αιώνα περίπου αυτό το κτήριο να είχε τεράστια προβλήματα και θα σταθώ στα κυριότερα. Πρώτον το κτηριακό, μετά από 50 χρόνια ήθελε ριζική ανακαίνιση, ήταν ένα πρόβλημα που έπρεπε να λυθεί με ένα ταμείο άδειο και μη έχοντας και πόρους. Γιατί οι μόνοι πόροι που υπάρχουν είναι τα δίδακτρα των μαθητών. Αρχίσαμε λοιπόν να γράφουμε προς κάθε Κεφαλονίτη που μπορούσε να βοηθήσει. Δυστυχώς αυτά τα αιτήματα έμειναν αναπάντητα και μέχρι σήμερα δεν βοηθηθήκαμε από τους Κεφαλονίτες. O μοναδικός Κεφαλονίτης που στάθηκε από την αρχή ήταν ο Μάκης Κουρής ο εκδότης, μας έστειλε αμέσως ένα φωτοτυπικό, έπειτα με την δεύτερη ενέργειά του, πήραμε όργανα που δεν είχαμε. Μας βοήθησε λοιπόν και πήραμε από το Ωνάσειο, με τις προσβάσεις που είχε, με τον αείμνηστο Παπαδημητρίου, τον πατέρα του Αντώνη Παπαδημητρίου που είναι τώρα πρόεδρος του Ωνασείου και μας έστειλαν τα καλύτερα και ακριβότερα μουσικά όργανα για την μπάντα. Τελευταία είχα κάνει ένα αίτημα στο Ωνάσειο πάλι για να μας στείλει ένα πιάνο, ένα συγκεκριμένο πιάνο, το FAZIOLI, το οποίο είναι από τα καλύτερα στον Κόσμο και η αξία του είναι της τάξεως των 80.000 Ε και όχι μόνο αυτό, αλλά ανέλαβαν τα έξοδα αποστολής καθώς και μας έστειλαν μέχρι και φροντιστή για να το κουρδίσουμε. Αυτό είναι ένα μεγάλο επίτευγμα και πρέπει να πω πως τέτοιο πιάνο δεν διαθέτει ούτε το Μέγαρο Μουσικής. Πρέπει να πω ότι η Σχολή για πρώτη φορά απέκτησε Ωδείο το οποίο είχε τεθεί υπό την προστασία του Ωδείου Αθηνών συγκεκριμένα τότε η Καλλιτεχνική Διεύθυνση ήταν το Ωδείο των Αθηνών. Λειτούργησε από τις 4 Oκτωβρίου του 1937, αλλά δεν κράτησε και πολλά χρόνια γιατί ήταν υποτονικό. Το 1988 όμως ξανάγινε το Ωδείο αυτό το οποίο λειτουργεί ως σήμερα, έχει εξελιχτεί και έχει δώδεκα καθηγητές που διδάσκουν και δύο άτομα για προσωπικό (γραμματεία και καθαρίστρια).

Τι όργανα διδάσκονται στη Σχολή;
Στη Σχολή διδάσκονται βιολί, κιθάρα, πιάνο, κρούστα, φλάουτα, αρμόνιο, έχουμε φωνητική, τμήμα μουσικοκινητικής αγωγής για μικρά παιδιά. Εχουμε όλες τις Σχολές ανώτερων θεωρικών καθώς και τμήμα προετοιμασίας για την εισαγωγή παιδιών στο Πανεπιστήμιο, στο τμήμα Μουσικολογίας. Τελευταία είχαμε και πολλές επιτυχίες. Δημιουργήσαμε μια ορχήστρα σπουδαστών καθώς και μια μεικτή καθηγητών και σπουδαστών η οποία ήταν μια προσωπική προσπάθεια μου να δημιουργηθεί από την στιγμή που ανέλαβα τη διοίκηση της Σχολής εδώ και δέκα χρόνια και για την οποία είχα πολλές αντιδράσεις.

Ποιά ήταν η πρώτη κίνησή σας για να διορθωθεί το πρόβλημα του κτηρίου;
Το πρώτο επίτευγμα για το κτήριο ήταν ότι ήρθαμε σε επαφή με το Ιδρυμα του Νιάρχου το οποίο ανταποκρίθηκε και τελικά έγινε η έγκριση που ήταν ύψους 300.00 Ε και τότε βεβαίως το ξηλώσαμε κυριολεκτικά και έγινε όπως το βλέπετε τώρα. Τα εγκαίνια του οποίου έγιναν το 2003. Εδώ να πω πως όλα μέσα στη σχολή είναι μέσα από δωρεές. Πιστεύω πως δημιουργήσαμε ένα κατάλληλο κτήριο για όσα παιδία και γονείς είναι συνέχεια εδώ καθώς και για τους καθηγητές. Το Ωδείο μπορώ να πω ότι είναι πρότυπο εδώ. Εχουμε αξιόλογους καθηγητές και έχουμε μια οικογένεια που συνεργάζεται εδώ. Εγώ και ο Γεράσιμος Μποζάς, ο έφορος, που ήταν μέχρι πρότινος, γιατί το Γενάρη που ήταν εκλογές δεν πήρε μέρος, και εγώ ήθελα να αποχωρίσω, παρόλο που έχω λίγο ακόμα χρόνο και ο λόγος ήταν ότι θέλαμε αυτό που δημιουργήσαμε να προχωρήσει σωστά, έτσι ώστε να υπάρξει μια ομαλή αλλαγή για την αποχώρησή μου και την δουλειά των νέων που θα ακολουθήσουν. Δουλέψαμε αδιάκοπα έτσι ώστε να βγει αυτό το αποτέλεσμα. Σε αυτό βέβαια βοήθησαν και όλα τα άλλα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου με τον τρόπο τους ο καθένας. Πρόθεσή μου είναι να φύγω πριν από τη θητεία μου, εφόσον υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, οι νέοι άνθρωποι που θα αναλάβουν να προχωρήσουν πιο πολύ.

Μας λέτε λίγα λόγια για την μπάντα;
Η Σχολή διαθέτει και την μπάντα, η οποία είχε σταματήσει το 1994 διότι ο Δήμος είχε τη φιλοδοξία να δημιουργήσει μια δική του μπάντα. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσουμε κάποια παιδιά και έτσι η μπάντα σταμάτησε. Ενα με δύο μήνες πριν αναλάβουμε εμείς (μετά το 2001) το τότε Συμβούλιο αποφάσισε να ξαναδημιουργήσει τη μπάντα, αυτό όμως έμεινε στα χαρτιά, διόρισε βέβαια δασκάλους και φρόντισε να γράψει κάποια παιδιά όμως δεν είχε φροντίσει να δημιουργήσει τις κατάλληλες οικονομικές προϋποθέσεις για να κρατήσει αυτή την μπάντα, αυτό ήταν το βασικό στοιχείο που έπρεπε να φροντισθεί. Αυτό το είπα και τότε σε μια συνέντευξη που είχα δώσει, ότι δηλαδή δεν θα ήθελα την μπάντα εκείνη την στιγμή γιατί δεν είχα χρήματα ενώ είναι απαραίτητη γιατί είναι η βιτρίνα της Σχολής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο παρελθόν ήταν μια αξιόλογη μπάντα και έπαιξε το 1896 στους Oλυμπιακούς Αγώνες των Αθηνών υπό τον Francesco Nicolini. Το επίπεδο εκείνων των μουσικών ήταν τέτοιο που όταν ερχόντουσαν θίασοι από την Ιταλία, μιλάμε για πριν τον πόλεμο, ζητούσαν να παίξουν μουσικοί δικοί μας.

Τι κερδίσατε όλα αυτά τα χρόνια με την ενασχόλησή σας με την Φιλαρμονική Σχολή;
Θα σας απαντήσω ευθέως. Πήρα πίκρες πολλές, κούραση αφάνταστη σωματική και ψυχική. Ενίοτε και κάποιες απογοητεύσεις από πρόσωπα που είχα βοηθήσει. ομως κάθε φορά που πρέπει να καθίσω στην καρέκλα να παρακολουθήσω μία συναυλία τότε τα ξεχνάω όλα και αυτό ήταν η μεγαλύτερη ικανοποίησή μου.

Τι πιστεύετε για τα παιδιά που βραβεύτηκαν στη συναυλία;
Είναι δύο πολύ ταλαντούχα παιδιά. Εμείς στη Σχολή έχουμε και τα τέσσερα αδέρφια και τα δύο βραβεύτηκαν. O ένας μάλιστα πήρε το Πτυχίο του στο πιάνο και η Σχολή του καλύπτει όλα τα έξοδα και ο δεύτερος δεν πληρώνει στη Σχολή. Πιστεύω πως θα έχουν ένα λαμπρό μέλλον και ελπίζω να συνεχίσουν έτσι.

Η Σχολή δίνει υποτροφίες;
Oχι γιατί δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα. Σε καμία περίπτωση τα έσοδα της Σχολής δεν καλύπτουν τα έξοδά της.

Θα ήθελα να μου πείτε δύο λόγια για τη μαέστρο της Σχολής, την κ. Αλεξία-Ζωϊτσα Μαρτσέλου.
Από την πρώτη στιγμή την περιβάλαμε με στοργή. Εχει ολοκληρωμένες σπουδές έχει καταβάλει πολύ μεγάλη προσπάθεια και με την εργατικότητά της έχει κρατήσει αυτό που παρέλαβε και το έχει μεγαλώσει. Πλέον κρατάει και την μπάντα και την ορχήστρα.

Στο παρελθόν κατηγορηθήκατε ότι στον επιπρόσθετο χώρο πίσω από τη Σχολή είχετε δημιουργήσει παλαιότερα ένα café-bar και τώρα μία μπυραρία. Θα θέλατε να απαντήσετε σε αυτά;
Βεβαίως. Από το 1991-1994 που ήμουν έφορος στο Δ.Σ. έκανα μια έκθεση φεύγοντας γιατί είχα κάνει μια προσπάθεια ανακαίνισης, επιδερμικής λόγω έλλειψης χρημάτων, για το θερινό θέατρο που υπάρχει από πίσω. Ελεγα λοιπόν πως αυτό πρέπει να το προσέξουμε ώστε να δημιουργήσουμε έναν οικονομικό πόρο. Εγραφα τότε να προσεχθεί το νομικό καθεστώς του θεάτρου για την έξοδο κίνδυνου που υπήρχε. Φεύγοντας έγινα μάντης κακών διότι αυτή η έξοδος πλέον δεν υπάρχει και έτσι δεν μπορεί να λειτουργήσει ως θέατρο. Ετσι είπα να αξιοποιήσουμε το πίσω μέρος του κτηρίου που όμως δεν έχει καμία σχέση με την Φιλαρμονική και να το μισθώσουμε για να δημιουργήσουμε έναν πόρο για τη Σχολή μας. Εκεί λοιπόν δημιουργήθηκε ένα μαγαζί που αν δεν υπήρχαν τα έσοδα από αυτό δεν θα υπήρχε και η μπάντα μας. Αυτό που μίσθωσα ήταν ένας διάδρομος σκουπιδιών. Δεν έχει καμία σχέση με την Σχολή και δεν μας επηρεάζει πουθενά. Είναι ένας επιπλέον πόρος της Σχολής και μας βοηθάει για να καλύπτουμε τα έξοδα της μπάντας.

Πληροφορηθήκαμε ότι στην κατοχή της Φιλαρμονικής υπάρχουν πλέον τα μουσικά αρχεία της σπουδαίας μουσικού Λούσης Βιντσεντζάτου. Πως το καταφέραμε αυτό;
Δεν την γνώριζα! O κ. Κατσούνης είχε την καλοσύνη να μου δώσει το τηλέφωνο του γιού της με την πληροφορία ότι έχει αυτό το μεγάλο μουσικό αρχείο. Η αείμνηστη Βιντσεντζάτου ήταν καθηγήτρια στο Ωδείο Αθηνών και σε πολλά αλλά Ωδεία καθώς και σε πολύ σημαντικούς για την πορεία της μουσικής μας, ανθρώπους όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταμάτης Κραουνάκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάριος Τόκας, Φοίβος Δεληβοριάς και πολλοί άλλοι. Μια τέτοια δασκάλα αντιλαμβάνεστε τι αρχείο έχει. Επικοινώνησα με το γιο της και κατάφερα να τον πείσω να μας δωρίσει το αρχείο αυτό, το οποίο είχαν ζητήσει το Μέγαρο Μουσικής, το Ωδείο Αθηνών και η Ζάκυνθος.

Μετά την συνέντευξη ο κ. Νίκος Φαμπιάτος με ξενάγησε στους χώρους της Σχολής και μετά πήγαμε στην αίθουσα συναυλιών καθώς ήθελα να δω για άλλη μία φόρα τον χώρο και τη σκηνή με τα μουσικά όργανα και να διαπιστώσω την μεγάλη αξία των μουσικών οργάνων που διαθέτει η Σχολή. Μεγάλη εντύπωση, εκτός από την αίθουσα των συναυλιών, μου έκανε και η τάξη της Μουσικοκινητικής Αγωγής γιατί ήταν στολισμένη με τα έργα των μικρών μουσικών της Φιλαρμονικής μας!